آنچه مورد بازخواست قرار مى گيرد

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : در روز قيامت، بنده قدم از جاى خود بر ندارد تا آن گاه كه از چهار چيز باز خواست شود : از عمرش، كه در چه راهى صرف كرده است؟ از جوانيش؛ كه در چه راهى به سر آورده است؟ از مالش؛ كه از كجا آورده و در كجا خرج كرده است؟ و از دوستى ما خاندان .

الكافى ـ به نقل از ابو خالد كابلى ـ : خدمت امام باقر عليه السلام رسيدم . دستور داد صبحانه آوردند من نيز با آن حضرت غذا خوردم ، غذايى كه تا آن وقت به آن خوبى و خوش مزگى نخورده بودم . وقتى از خوردن دست كشيديم فرمود : اى ابو خالد ! غذايت ـ يا فرمود : غذاى ما ـ را چگونه يافتى ؟ عرض كردم : قربانت گردم . هرگز غذايى به اين خوبى و خوش مزگى نديده ام ؛ اما اين آيه از كتاب خدا به يادم آمد :
«···سپس آن روز از نعمت باز خواست مى شويد» . امام باقر عليه السلام فرمود : آنچه درباره اش از شما باز خواست مى كنند، عقيده حقّى است كه شما داريد .

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «در آن روز از نعمت سؤال مى شويد» ـ فرمود : اين امّت درباره نعمت وجود رسول خدا صلى الله عليه و آله و سپس اهل بيت عليهم السلام كه خداوند به آنان داده است ، بازخواست مى شوند .

امام صادق عليه السلام ـ نيز در ذيل همين آيه ـ فرمود : ما جزو اين نعمتيم .

امام صادق عليه السلام ـ نيز درباره همين آيه ـ فرمود : خداوند كريمتر از آن است كه از مؤمنى درباره خورد و خوراكش باز خواست كند .

امام صادق عليه السلام : از جمله اندرزهاى لقمان به پسرش اين بود : بدان كه فردا چون در برابر خداوند عزّ و جلّ بايستى، از چهار چيز باز خواست شوى : جوانيت؛ كه در چه راهى به سر آوردى؟ عمرت؛ كه در چه راهى صرف كردى؟ مال و دارايى ات؛ كه از كجا آوردى و در چه راهى خرج كردى؟ پس، براى آن هنگام مهيّا شو و پاسخى آماده كن .

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «گوش و چشم و دل همگى بازخواست خواهند شد» ـ فرمود : از گوش درباره شنيده هايش سؤال مى شود و از چشم درباره ديده هايش و از دل درباره عقيده اش.