نشانه ها

امام على عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از اثبات صانع ـ فرمود : پشكل شتر بر وجود شتر دلالت دارد و سرگين الاغ بر وجود الاغ و ردّ پا بر وجود رهگذر . پس ، چگونه پيكره اى آسمانى با اين لطافت و كالبدى زمينى با اين ستبرى، بر وجود خدايى لطيف و خبير دلالت ندارد؟!

امام على عليه السلام ـ در بيشتر اوقات كه از نماز شب فراغت مى يافت ـ مى گفت: گواهى مى دهم كه آسمانها و زمين و آنچه ميان آنهاست، نشانه هايى بر وجود تو است و گواههايى بر آنچه به سوى آن دعوت كردى . هر آنچه حجّت تو را بيان مى كند و به پروردگارى تو گواهى مى دهد، نشان آثار نعمتهاى تو و علايم تدبير تو را بر خود دارد.

امام على عليه السلام : از آفريده هاى خدا به وجود او راه برده مى شود و با خردها شناخت او راسخ مى شود و با تفكر و انديشه، برهان بر هستى او آشكار مى گردد و از طريق آيات و نشانه هاى او حجّت وى، بر خلقش تمام مى شود.

امام على عليه السلام : آثار حكمت خداوند، در بدايعى كه پديد آورده آشكار است و هر چيزى كه آفريد، حجّت او شد و نسبت بدو يافت . پس، اگر آفريده اى بى زبان و خاموش باشد [آثار ]تدبير خدا در آن، حجّت گوياى اوست .

امام على عليه السلام : اگر در قدرت شگرف و نعمتهاى عظيم [خداوند] مى انديشيدند بى گمان به راه مى آمدند و از عذاب دوزخ مى هراسيدند امّا دلها بيمار است و انديشه ها آفت زده
آيا به موجود كوچك مخلوق او نمى نگرند كه چگونه آن را استوار آفريد و اجزايش را به دقّت به هم پيوست و برايش سوراخ گوش و چشم گشود و استخوان و پوست برايش پديد آورد؟
به همين مورچه ريز و نازك اندام كه تقريبا به چشم نمى آيد و با انديشه درك نمى گردد، بنگريد كه چگونه روى زمين راه مى رود و براى به دست آوردن روزيش تلاش مى كند ···
اگر در مجارى خوراك و بالا و پايين مورچه و اطراف و پهلوهاى شكمش و در چشم و گوشش بينديشى، از آفرينش او شگفت زده مى شوى و در وصف آن به زحمت مى افتى ···
به خورشيد و ماه و گياه و درخت و آب و سنگ و گردش اين شب و روز و جريان اين درياها و فراوانى اين كوهها و بلندى اين قلّه ها و پراكندگى اين لغات و لهجه ها و زبانهاى گوناگون بنگر
واى بر آن كس كه ناظم و مدبّر اين همه را انكار كند . تصوّر مى كنند كه همچون گياهان خودرو هستند و برزگرى ندارند و براى اَشكال گوناگون آنها آفريننده اى نيست . اينان براى ادّعاى خود به دليلى پناه نبردند و در باورهاى خود تحقيق نكردند . آيا ممكن است ساختمانى بدون سازنده و يا [حتى ]جنايتى بدون جنايتگر پديد آيد ؟!

امام باقر عليه السلام ـ درباره آيه «كسى كه در اين دنيا كور باشد در آخرت نيز كور است» ـ فرمود : كسى كه آفرينش آسمانها و زمين و گردش شب و روز و چرخش خورشيد و ماه و ديگر نشانه هاى شگفت آور او را به اين نكته رهنمون نشود كه در پس همه اينها خبر بسيار بزرگترى هست «در آخرت نيز كور است»، يعنى خدا مى گويد: از مشاهده آنچه نديده ، كور است و ره گم كرده تر.

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به زنديقى كه پرسيد : دليل وجود سازنده جهان چيست؟ ـ فرمود : وجود كارها و پديده هايى كه نشان مى دهد سازنده اى آنها را ساخته است ، مگر نه اين كه وقتى ساختمانى را مى بينى پى مى برى كه معمار و سازنده اى دارد، هر چند او را نديده و مشاهده اش نكرده باشى؟

امام صادق عليه السلام : نخستين نشان و دليل بر وجود آفريدگار، جلّ قدسه ، پديد آوردن اين جهان و تركيب اجزاى آن و نظم بخشيدن آن اجزا به شكل فعلى است. هر گاه درباره اين جهان به انديشه و خرد خويش تأمّل و دقّت كنى آن را همانند خانه اى يابى كه هر آنچه بندگانش بدان نياز دارند در آن فراهم است. آسمان همچون سقف، برافراشته شده و زمين همانند فرش، گسترده است و ستارگان، مانند چراغها كنار هم چيده شده اند و گوهرها همانند گنجينه هايى در دل زمين اندوخته شده اند . هر چيز عالم به جاى خود فراهم گشته است و انسان همچون مالك اين خانه است و صاحب همه اثاث و لوازم آن . انواع گياهان براى اهداف او آماده گشته و حيوانات گوناگون در خدمت مصالح و منافع او مى باشند . اين همه آشكارا نشانگر اين است كه عالم بر اساس يك برنامه و حكمت و نظم و هماهنگى آفريده شده و آفريدگار آن يكى است.

امام رضا عليه السلام ـ در پاسخ به پرسش از دليل حدوث عالم ـ فرمود : تو نبودى و سپس بود شدى [از طرفى هم ]مى دانى كه تو خود خودت را به وجود نياورده اى و كسى مانند تو نيز، تو را هستى نبخشيده است.

امام رضا عليه السلام ـ درباره آيه «كسى كه در اين دنيا كور باشد در آخرت نيز كور است» ـ فرمود : يعنى از ديدن حقايقى كه وجود دارد كور و ناتوان است .