احادیث امیرالمؤمنین علی علیه السلام

عنه عليه السلام : فاعتَبِرُوا بما أصابَ الاُمَمَ المُستَكبِرينَ مِن قَبلِكُم مِن بَأسِ اللّه ِ و صَولاتِهِ ، و وَقائعِهِ و مَثُلاتِهِ ··· و استَعيذُوا باللّه ِ مِن لَواقِحِ الكِبرِ كما تَستَعيذُونَهُ مِن طَوارِقِ الدَّهرِ .

امام على عليه السلام : از كيفر و خشم و عذابهاى سخت خدا كه به امّت هاى گردن كش پيش از شما رسيده، عبرت گيريد··· و از عوامل تكبّر زا به خدا پناه بريد، همان گونه كه از بلاها و پيشامدهاى سخت روزگار به او پناه مى بريد.

عنه عليه السلام : فاللّه َ اللّه َ في عاجِلِ البَغيِ و آجِلِ وَ خامةِ الظُّلمِ و سُوءِ عاقِبَةِ الكِبرِ ، فإنّها مَصيَدَةُ إبليسَ العُظمى و مَكِيدَتُهُ الكُبرى ، التي تُساوِرُ قُلوبَ الرِّجالِ مُساوَرَةَ السُّمومِ القاتِلَةِ ، فما تُكدي أبَدا و لا تُشوي أحَدا ، لا عالِما لِعِلمِهِ و لا مُقِلاًّ في طِمرِهِ .

امام على عليه السلام : خدا را خدا را [در نظر گيريد ]از عاقبت وخيم زورگويى و ستم در اين دنيا و آن جهان و از فرجام ناگوار تكبّر ؛ كه بزرگ ترين دام و سترگ ترين نيرنگ شيطان است و چونان زهرهاى كشنده در دلهاى مردان فرو مى روند. هرگز چيزى مانع نفوذ آنها نمى شود و هيچ كس از آنها در امان نيست، نه عالِم به خاطر علمش و نه تهيدست به سبب جامه فرسوده اش .

عنه عليه السلام : أمْ هذا الذي أنشَأهُ في ظُلُماتِ الأرحامِ ، و شُغُفِ الأستارِ ، نُطفَةً دِهاقا ··· حتّى إذا قامَ اعتِدالُهُ و استَوى مِثالُهُ نَفَرَ مُستَكبِرا! .

امام على عليه السلام : يا [براى شما] از اين انسانى [بگويم ]كه خداوند او را در تاريكيهاى زهدانها و غلافهاى پرده ها از نطفه اى ريخته شده، آفريد··· تا اين كه اندامى به اعتدال و رشد كامل يافت، گردن كشانه [از حق ]رميد و گريخت!

عنه عليه السلام ـ في صفةِ المُتَّقينَ ـ : بُعدُهُ عمَّن تَباعَدَ عَنهُ زُهدٌ و نَزاهَةٌ ، و دُنُوُّهُ مِمَّن دَنا مِنهُ لِينٌ و رَحمَةٌ ، ليسَ تَباعُدُهُ بكِبرٍ و عَظَمةٍ ، و لا دُنُوُّهُ بمَكرٍ و خَديعَةٍ .

امام على عليه السلام ـ در وصف پرهيزگاران ـ فرمود : اگر از كسى دورى مى كند، به خاطر دنيا گريزى و پاكدامنى است و اگر به كسى نزديك مى شود، از سر خوش خويى و مهربانى است؛ نه دورى كردنش از روى تكبّر و نخوت است و نه نزديك شدنش از سرِ مكر و فريب.

عنه عليه السلام : إنّ مِن أسخَفِ حالاتِ الوُلاةِ عندَ صالِحِ النّاسِ أن يُظَنَّ بِهِم حُبُّ الفَخرِ و يُوضَعَ أمرُهُم علَى الكِبرِ .

امام على عليه السلام : از پست ترين حالات زمام داران نزد مردمان درستكار، اين است كه گمان رود آنان شيفته خود ستايى گشته اند و كردارشان به تكبّر تعبير شود.

عنه عليه السلام ـ في فَضيلَةِ الرَّسولِ الكريمِ صلى الله عليه و آله ـ : بَعَثَهُ و النّاسُ ضُلاّلٌ في حَيرَةٍ ، و حاطِبونَ (خابِطونَ) في فِتنَةٍ ، قدِ استَهوَتهُمُ الأهواءُ ، و استَزَلَّتهُمُ الكِبرياءُ .

امام على عليه السلام ـ در فضيلت رسول اكرم صلى الله عليه و آله ـ فرمود : خداوند در زمانى او را برانگيخت كه مردم در وادى حيرت گمراه بودند و در فتنه و فساد دست و پا مى زدند. هوا و هوسها، آنها را شيفته و منحرف كرده بود و كبر و نخوت، به لغزششان كشانده بود.

عنه عليه السلام : إنّي لَمِن قَومٍ لا تَأخُذُهُم في اللّه ِ لَومَةُ لائمٍ ··· لا يَستَكبِرُونَ و لا يَعلُونَ ، و لا يَغلّونَ و لا يُفسِدونَ .

امام على عليه السلام : راستى كه من از آن گروهى هستم كه در راه خدا سرزنش هيچ سرزنشگرى در آنان كارگر نمى افتد··· گردن فرازى نمى كنند و برترى نمى فروشند و خيانت نمى ورزند و فساد و تباهى نمى آفرينند.

الإمامُ عليٌّ عليه السلام : الحَمدُ للّه ِِ الذي لَبِسَ العِزَّ و الكِبرياءَ، و اختارَهُما لنَفسِهِ دونَ خَلقِهِ، و جَعَلَهُما حِمىً و حَرَما على غيرِهِ و اصطَفاهُما لِجَلالِهِ .

امام على عليه السلام : ستايش خدايى را كه رداى عزّت و كبريا پوشيد و اين دو خصلت را براى خود برگزيد نه آفريدگانش، و آنها را براى غير خود قرقگاه و حريمى گردانيد و به خاطر جلال و عظمت خود اين دو صفت را ويژه خود كرد.

عنه عليه السلام : فلو رَخَّصَ اللّه ُ في الكِبرِ لأحَدٍ مِن عِبادِهِ لَرَخَّصَ فيهِ لِخاصَّةِ أنبيائهِ و أوليائهِ ، و لكنَّهُ سبحانَهُ كَرَّهَ إلَيهِمُ التَّكابُرَ ، و رَضِيَ لَهُمُ التَّواضُعَ .

امام على عليه السلام : اگر بنا بود خداوند به احدى از بندگانش رخصت تكبّر دهد، هر آينه اين رخصت را به خاصّگان از انبيا و اولياى خود مى داد. اما خداوند سبحان، تكبّر را براى آنان نيز ناخوش داشت و فروتنى را برايشان پسنديد.

الإمامُ عليٌّ عليه السلام : طَلَبتُ الخُضوعَ فما وَجَدْتُ إلاّ بقبولِ الحقِّ ، اقبَلُوا الحَقَّ ، فإنَّ قبولَ الحقِّ يُبَعِّدُ مِن الكِبرِ .

امام على عليه السلام : فروتنى را جستم و آن را جز در پذيرش حق، نيافتم. پس حق پذير باشيد؛ زيرا پذيرش حق [انسان را ]از تكبّر دور مى سازد.