امام على عليه السلام : در اوج قدرت فضيلت گذشت آشكار مى شود.
عنه عليه السلام : كُن عَفُوّا في قُدرَتِكَ ، جَوادا في عُسرَتِكَ، مُؤثِرا مَعَ فاقَتِكَ؛ يَكمُل لَكَ الفَضلُ .
امام على عليه السلام : زمانى كه قدرت دارى با گذشت باش و در زمان تنگدستى بخشنده و در عين نيازمندى ايثارگر، تا فضل تو به كمال رسد.
الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ في وَصِيَّتِهِ لاِبنِهِ الحَسَنِ عليه السلام ـ : إذا استَحَقَّ أحَدٌ مِنهُم ذَنبا فأحسِنِ العَذلَ ؛ فإنَّ العَذلَ مَعَ العَفوِ أشَدُّ مِنَ الضَّربِ لِمَن كانَ لَهُ عَقلٌ .
امام على عليه السلام ـ در سفارش به فرزندش حسن عليه السلام ـ فرمود : هر گاه فردى از آنان (غلامان و چاكران) به سبب گناهى سزاوار كيفر شد، او را به وجهى نيكو سرزنش كن؛ زيرا سرزنش همراه با گذشت براى كسى كه عقل و فهمى دارد، دردناكتر از كتك زدن است.
امام على عليه السلام : گذشت به همان اندازه كه شخص بزرگوار را درست مى كند، شخص فرومايه را تباه مى گرداند.
عنه عليه السلام : جازِ بِالحَسَنَةِ و تَجاوَزْ عَنِ السَّيِّئَةِ ما لَم يَكُن ثَلما في الدِّينِ أو وَهنا في سُلطانِ الإسلامِ .
امام على عليه السلام : [بدى يا خوبى را] به نيكى پاداش ده و از بدى درگذر، به شرط آن كه به دين لطمه اى نزند يا در قدرت اسلام ضعفى پديد نياورد.
الإمامُ عليٌّ عليه السلام : الحَمدُ للّه ِِ الفاشي في الخَلقِ حَمدُهُ ، و الغالِبِ جُندُهُ ، و المُتَعالي جَدُّهُ ، أحمَدُهُ عَلى نِعَمِهِ التُّؤَامِ ، و آلائهِ العِظامِ ، الّذي عَظُمَ حِلمُهُ فعَفا ، و عَدَلَ في كُلِّ ما قَضى .
امام على عليه السلام : ستايش خدايى را سزد كه ستايشش در ميان آفريدگان منتشر است و لشكرش پيروز و بزرگيش برتر از هر چيز، او را بر نعمتهاى پياپيش و بخششهاى بزرگش مى ستايم. آن خدايى كه بردباريش زياد است و مى بخشايد و در هر آنچه حكم كرده عدالت ورزيده است.
عنه عليه السلام ـ في عَظَمَةِ اللّه ِ ـ : أمرُهُ قَضاءٌ و حِكمَةٌ ، و رِضاهُ أمانٌ و رَحمَةٌ ، يَقضي بِعِلمٍ ، و يَعفو (يَغفِرُ) بِحِلمٍ .
امام على عليه السلام ـ درباره عظمت خدا ـ فرمود : فرمان خدا حتمى و حكيمانه است و خشنودى او ايمنى و رحمت است، با دانايى حكم مى كند و با بردبارى مى بخشد (مى آمرزد).
عنه عليه السلام : إنَّ اللّه َ تَعالى يُسائلُكُم مَعشَرَ عِبادِهِ عَنِ الصَّغيرَةِ مِن أعمالِكُم وَ الكَبيرَةِ ، و الظّاهِرَةِ و المَستورَةِ ، فإن يُعَذِّبْ فأنتُم أظلَمُ ، و إن يَعفُ فهُوَ أكرَمُ .
امام على عليه السلام : اى جماعت بندگان خدا! همانا خداوند متعال از كارهاى ريز و درشت و بى پرده و در پرده شما بازخواستتان مى كند. آن گاه، اگر كيفرتان دهد شما بيش از اينها ستمكار بوده ايد و اگر گذشت كند او بيش از آن بخشايشگر است.
عنه عليه السلام ـ مِن كِتابِهِ لِلأشتَرِ لَمّا وَلاّهُ مِصرَ ـ : وَ لا تنَصِبَنَّ نَفسَكَ لِحَربِ اللّه ِ ؛ فإنَّهُ لا يَدَ لَكَ بِنِقمَتِهِ ، و لا غِنى بِكَ عَن عَفوِهِ و رَحمَتِهِ .
امام على عليه السلام ـ در فرمان حكومت مصر به مالك اشتر ـ نوشت : مبادا به جنگ با خدا برخيزى؛ زيرا تو توانايى خشم او را ندارى و از گذشت و مهربانيش بى نياز نيستى.
عنه عليه السلام ـ في المُناجاةِ ـ : إلهي اُفَكِّرُ في عَفوِكَ فتَهونُ عَلَيَّ خَطيئَتي ، ثُمَّ أذكُرُ العَظيمَ مِن أخذِكَ فتَعظُمُ عَلَيّ بَلِيَّتي .
امام على عليه السلام ـ در مناجات ـ گفت : الهى! به بخشايش تو مى انديشم، در نتيجه خطا و گناهم بر من آسان مى شود، سپس سختى كيفر تو را به ياد مى آورم ، پس بلا و گرفتاريم بر من بزرگ مى نمايد.