احادیث امیرالمؤمنین علی علیه السلام

عنه عليه السلام : مَن عابَ عِيبَ ، و مَن شَتَمَ اُجيبَ ، و مَن غَرَسَ أشجارَ التُّقى اجتَنى ثِمارَ المُنى .

امام على عليه السلام : هر كه عيبجويى كند، عيبجويى شود و هر كه ناسزا گويد، پاسخ [ناسزا] شنود و هر كه درختهاى تقوا بنشاند، ميوه هاى آرزوها بچيند.

عنه عليه السلام : كَما تَدينُ تُدانُ .

امام على عليه السلام : از هر دست بدهى، با همان دست پس مى گيرى.

الإمامُ عليٌّ عليه السلام : اِعلَمُوا أنّ ما كُلِّفتُم بهِ يَسيرٌ ، و أنّ ثَوابَهُ كثيرٌ ، و لو لم يَكُن فيما نَهَى اللّه ُ عَنهُ مِن البَغيِ و العُدوانِ عِقابٌ يُخافُ لَكانَ في ثَوابِ اجتِنابِهِ ما لا عُذرَ في تَركِ طَلَبِهِ .

امام على عليه السلام : بدانيد كه آنچه بدان مكلّف شده ايد، اندك و ثوابش بسيار است. اگر براى ستم و تجاوز كه خداوند از آنها نهى فرموده است كيفرى ترسناك هم نبود، باز پاداش خوددارى از آنها چندان بزرگ است كه در ترك آنها بهانه اى نيست.

عنه عليه السلام : إنّ اللّه َ سبحانَهُ أمَرَ عِبادَهُ تَخييرا ، و نَهاهُم تَحذيرا ، و كَلَّفَ يَسيرا ، و لم يُكَلِّفْ عَسيرا ، و أعطى علَى القَليلِ كثيرا ، و لم يُعصَ مَغلوبا ، و لم يُطَعْ مُكرَها ، و لم يُرسِلِ الأنبياءَ لَعِبا ، و لم يُنزِلِ الكتابَ لِلعِبادِ عَبَثا ، و لا خَلَقَ السماواتِ و الأرضَ و ما بَينَهُما باطِلاً : «ذلكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيلٌ للّذينَ كَفَرُوا مِنَ النّارِ» . .

امام على عليه السلام : خداوند سبحان، بندگان خود را فرمان داده است، حال آنكه آنان مختارند و بازشان داشته است براى اين كه به آنان هشدار داده باشد و تكليف آسان فرموده و تكليف دشوار نداده است و كار اندك را پاداش فراوان مى دهد، نه با زور نافرمانى مى شود و نه با اكراه و اجبار فرمانبرى. پيامبران را از سر بازيچه نفرستاد و براى بندگان بيهوده كتاب آسمانى نازل نكرد و آسمانها و زمين و آنچه را ميان آنهاست به باطل نيافريد «اين گمان كسانى است كه كفر ورزيدند. پس واى بر كافران از آتش».

عنه عليه السلام : اعلَمُوا أنّهُ لن يَرضى عَنكُم بشيءٍ سَخِطَهُ على مَن كانَ قَبلَكُم ، و لن يَسخَطَ علَيكُم بشيءٍ رَضِيَهُ ممَّن كانَ قَبلَكُم ، و إنّما تَسيرُونَ في أثرٍ بَيِّنٍ ، و تَتَكلَّمونَ بِرَجعِ قَولٍ قد قالَهُ الرِّجالُ مِن قَبلِكُم .

امام على عليه السلام : بدانيد كه خداوند آنچه را بر پيشينيان شما نپسنديده، بر شما نيز هرگز نخواهد پسنديد و آنچه را بر آنان پسنديده هرگز براى شما ناپسند نخواهد دانست. بلكه شما [همگى ]در پى نشانه اى آشكار حركت مى كنيد و آنچه مى گوييد، بازتاب سخنانى است كه پيشينيان شما گفته اند.

الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ لمّا سُئلَ عن معنى قولِهـم: لا حَولَ و لا قُوَّةَ إلاّ باللّه ِ ـ : إنا لا نَملِكُ مَع اللّه ِ شيئا ، و لا نَملِكُ إلاّ ما مَلَّكَنا ، فَمَتى مَلَّكَنا ما هُو أملَكُ بهِ مِنّا كَلَّفَنا ، و متى أخَذَهُ مِنّا وَضَعَ تَكليفَهُ عَنّا .

امام على عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از معناى سخن مردمان كه مى گويند: لا حول و لا قوة الا باللّه ـ فرمود : با وجود خداوند، ما مالك چيزى نيستيم و چيزى نداريم مگر آنچه او به تملّك ما در آورده باشد. پس هر گاه چيزى را كه او به مالكيتش سزاوارتر است به تملّك ما در آورد، بر عهده ما تكليفى نهاده و هر گاه آن را از ما بگيرد، تكليفش را از ما برداشته است.

الإمامُ عليٌّ عليه السلام : إنَّ المُسلمينَ قالوا لِرسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : لو أكرَهتَ يا رسولَ اللّه ِ مَن قَدَرتَ علَيهِ مِن النّاسِ علَى الإسلامِ لَكَثُرَ عَدَدُنا و قَوِينا على عَدُوِّنا ! فقالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : ما كُنتُ لِألقَى اللّه َ عَزَّ و جلَّ ببِدعَةٍ لم يُحدِثْ إلَيَّ فيها شيئا «و مَا أنا مِن المُتَكَلِّفِينَ» .

امام على عليه السلام : مسلمانان، به رسول خدا صلى الله عليه و آله عرض كردند: اى رسول خدا! اگر كسانى از مردم را كه بر آنان چيره گشتى به پذيرفتن اسلام مجبور مى كردى، تعداد ما زياد مى شد و در برابر دشمنمان نيرومند مى شديم. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: حاضر نيستم خداوند عزّ و جلّ را با بدعتى ديدار كنم كه درباره آن چيزى به من نفرموده است: «و من از كسانى نيستم كه چيزى از خود بسازم و به خدا نسبت دهم».

عنه عليه السلام : شَرٌّ أصدِقائكَ مَن تَتَكَلَّفُ لَهُ .

امام على عليه السلام : بدترين دوستانت، كسى است كه به خاطر او به زحمت و تكلّف افتى.

عنه عليه السلام : شَرُّ الإخوانِ مَن تُكُلِّفَ لَهُ .

امام على عليه السلام : بدترين برادران، كسى است كه براى او به تكلّف وادار شوى.

عنه عليه السلام : أهنى العَيشِ اطِّراحُ الكُلَفِ .

امام على عليه السلام : گواراترين زندگى [در] دور افكندن تكلّفات است.