الإمامُ عليٌّ عليه السلام : إنّ العالِمَ العامِلَ بغَيرِ عِلمِهِ كالجاهِلِ الحائرِ الّذي لا يَستَفيقُ مِن جَهلِهِ ، بَلِ الحُجّةُ علَيهِ أعظَمُ ، و الحَسرَةُ لَهُ ألزَمُ، و هُو عِندَ اللّه ِ ألوَمُ .
امام على عليه السلام : دانايى كه به خلاف دانش خود عمل كند، چونان نادان سرگردانى است كه از [غفلتِ ]نادانى خويش به خود نمى آيد. بلكه حجّت بر ضدّ او قويتر و حسرت و افسوس برايش لازمتر است و نزد خدا بيشتر سزاوار ملامت است.
الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ في صفةِ النّبيِّ صلى الله عليه و آله ـ : و يكونُ السِّترُ على بابِ بَيتِهِ فتَكونُ فيهِ التَّصاويرُ فيقولُ : يا فُلانَةُ ـ لإحدى أزواجِهِ ـ غَيِّبيهِ عنِّي ، فإنّي إذا نَظَرتُ إلَيهِ ذَكَرتُ الدُّنيا و زَخارِفَها . فأعرَضَ عنِ الدُّنيا بقَلبِهِ ، و أماتَ ذِكرَها مِن نَفسِهِ ، و أحَبَّ أن تَغيبَ زِينَتُها عن عَينِهِ .
امام على عليه السلام ـ در وصف پيامبر صلى الله عليه و آله ـ فرمود : و بر دَرِ اتاقش پرده اى با نقش و نگار آويزان بود. پس به يكى از همسران خود فرمود: اى زن! اين پرده را از جلو چشم من دور كن؛ زيرا وقتى چشمم به آن مى افتد به ياد دنيا و زيورهاى آن مى افتم. آرى، رسول خدا قلباً از دنيا روى گرداند و ياد آن را در وجود خود ميراند و دوست مى داشت كه زيور دنيا را از پيش چشم خود دور كند.
الإمامُ عليٌّ عليه السلام : إنّ أمرَنا صَعبٌ مُستَصعَبٌ ، لا يَحمِلُهُ إلاّ عَبدٌ مؤمنٌ امتَحَنَ اللّه ُ قَلبَهُ للإيمانِ .
امام على عليه السلام : همانا قضيّه ما دشوار و ديرياب است و جز بنده مؤمنى كه خداوند دلش را براى ايمان آزموده باشد، كسى آن را بر نمى تابد.
عنه عليه السلام ـ في صفةِ الأنبياءِ عليهم السلام و الأولياءِ ـ : قَدِ اختَبَرهُمُ اللّه ُ بالمَخمَصَةِ ، و ابتَلاهُم بالمَجهَدَةِ ، و امتَحَنَهُم بالمَخاوِفِ .
امام على عليه السلام ـ در وصف انبيا و اوليا ـ فرمود : خداوند آنان را به گرسنگى آزمود و به [انواع] سختى گرفتارشان ساخت و به بيم و هراس ها امتحانشان نمود.
عنه عليه السلام ـ في سؤالِ المَيّتِ في القَبرِ ـ : حتّى إذا انصَرَفَ المُشَيِّعُ ، و رَجَعَ المُتَفَجِّعُ،
اُقعِدَ في حُفرَتِهِ نَجِيّا لِبَهتَةِ السّؤالِ ، و عَثرَةِ الامتِحانِ .
امام على عليه السلام ـ درباره پرسش از ميّت در قبر ـ فرمود : و در آن هنگام كه تشييع كننده برگردد و عزادار مراجعت كند، او را در گورش مى نشانند و او از وحشت سؤال و لغزش در امتحان، آهسته سخن مى گويد.
امام على عليه السلام : بيازماى تا دشمن بدارى.
امام على عليه السلام : در امتحان است كه آدمى سربلند يا سرافكنده مى شود.
امام على عليه السلام : مرد به كردارش آزموده مى شود، نه به گفتارش.
عنه عليه السلام : ثَلاثٌ يُمتَحَنُ بها عُقولُ الرِّجالِ ، هُنَّ : المالُ ، و الوِلايَةُ ، و المُصيبَةُ .
امام على عليه السلام : سه چيز است كه خردهاى آدميان با آنها آزموده مى شود: دارايى، دوستى و مصيبت.
عنه عليه السلام : سِتّةٌ تُختَبَرُ بها أخلاقُ الرِّجالِ : الرِّضا، و الغَضَبُ، و الأمنُ، و الرَّهَبُ، و المَنعُ، و الرّغَبُ .
امام على عليه السلام : شش چيز است كه اخلاق مردان با آنها آزموده مى شود: خشنودى، خشم، امنيّت، ترس، دريغ شدن چيزى از او و ميل و رغبت [او به چيزى].