احادیث امیرالمؤمنین علی علیه السلام

امام على عليه السلام: مَنْ نازَعَ وَ خاصَمَ قَطَعَ بَيْنَهُمُ الْفَشَلُ وَ ذاقُوا وَ بالَ اَمْرِهِمْ وَ ساءَتْ عِنْدَهُ الْحَسَنَةُ وَ حَسُنَتْ عِنْدَهُ السَّيِّـئَةُ وَ مَنْ ساءَتْ عَلَيْهِ الْحَسَنَةُ اَعْوَرَتْ عَلَيْهِ طُرُقُهُ وَ اعْتَرَضَ عَلَيْهِ اَمْرُهُ وَ ضاقَ عَلَيْهِ مَخْرَجُهُ وَ حَرِىٌّ اَنْ يَرْجَعَ مِنْ دينِهِ وَ يَتَّبِـعَ غَيْرَ سَبيلِ الْمُؤْمِنينَ؛

كسانى كه به كشمكش و دشمنى با يكديگر بپردازند، دچار سستى مى شوند و سرانجام بدِ كارشان را مى چشند و در نزدشان خوبى، بدى و بدى، خوبى جلوه مى كند، در نتيجه راهشان را درست نمى بينند، كارشان دشوار و گريزگاهشان تنگ مى شود. چنين كسان در معرض خروج از دين و پيروى از راه غير مؤمنان هستند.

امام على عليه السلام: اِنَّ اَحَقَّ النّاسِ بِهذَا الاَْمْرِ اَقْواهُمْ عَلَيْهِ وَ اَعْلَمُهُمْ بِاَمْرِ اللّهِ فيهِ؛

شايسته ترين مردم براى اداره جامعه، توانمندترين آنها در اين كار و داناترين شان به احكام خدا در اين زمينه است.

امام على عليه السلام: قالَ اللّهُ سُبْحانَهُ «فَاِنْ تَنازَعْتُم فى شَىْ ءٍ فَرُدُّوهُ اِلَى اللّهِ وَ الرَّسولِ»فَرَدُّهُ اِلَى اللّهِ اَنْ نَحْكُمَ بِكِتابِهِ، وَ رَدُّهُ اِلَى الرَّسولِ اَنْ نَاْخُذَ بِسُنَّتِهِ؛ فَاِذا حُكِمَ بِالصِّدْقِ فى كِتابِ اللّهِ فَنَحْنُ اَحَقُّ النّاسِ بِهِ، وَ اِنْ حُكِمَ بِسُنَّةِ رَسولِ اللّهِ صلي الله عليه و آلهفَنَحْنُ اَحَقُّ النّاسِ وَ اَوْلاهُمْ بِهِ؛

خداوند سبحان فرموده است: «هرگاه در چيزى با هم اختلاف و نزاع داشتيد، به (حُكم) خدا و رسول، مراجعه (و بدان عمل كنيد)». عرضه كردن به خدا اين است كه طبق كتاب او حكم كنيم و عرضه كردن به رسول خدا صلي الله عليه و آله اين است كه براساس سنّت او حكم نماييم. پس اگر حقيقتا به كتاب خدا داورى شود، ما از ديگر مردم، بدان سزاوارتريم و اگر به سنّت رسول خدا صلي الله عليه و آلهداورى شود، ما از ديگران به آن، سزاوارتر و اولى تريم.

امام على عليه السلام: طاعَةُ اللّه ِ، مِفتاحُ كُلِّ سَدادٍ وَ صَلاحُ كُلِّ فَسادٍ؛

اطاعت از خدا، كليد هر درستى و مايه اصلاح هر فساد است.

امام على عليه السلام: لَمْ تَخْلُ مِنْ لُطْفِهِ مَطْرِفَ عَيْنٍ فى نِعْمَةٍ يُحْدِثُها لَكَ، اَو سَيِّئَةٍ يَسْتُرُها عَلَيْكَ، اَوْ بَليَّةٍ يَصْرِفُها عَنْكَ؛

چشم بر هم زدنى از لطف خدا بى بهره نيستى: در نعمتى كه بر تو ارزانى مى دارد، يا گناهى از تو كه آن را مى پوشاند، يا بلايى كه از تو دور مى سازد.

امام على عليه السلام : اَكْثِرْ اَنْ تَنْظُرَ اِلى مَن فُضِّلْتَ عَلَيهِ، فاِنَّ ذلِكَ مِنْ اَبْوابِ الشُّكرِ؛

به كسى كه بر او برترى داده شده اى بسيار بنگر، زيرا اين كار يكى از انگيزه هاى شكرگزارى است.

امام على عليه السلام: مَنْ كَثُرَتْ نِعَمُ اللّهِ عَلَيْهِ كَثُرَتْ حَوائِجُ النّاسِ اِلَيْهِ؛ فَمَنْ قامَ لِلّهِ فيها بِما يَجِبُ فيها عَرَّضَها لِلدَّوامِ وَ الْبَقاءِ وَ مَنْ لَم يَقُمْ فيها بِما يَجِبُ عَرَّضَها لِلزَّوالِ وَ الْفَناءِ؛

هر كس نعمت هاى خدا براى او افزايش يابد، نيازهاى مردم به او زياد مى شود. پس، هر كس براى خدا وظيفه خود را در برابر نعمت ها به جا آوَرَد، آنها را در معرض دوام و ماندگارى قرار داده و هر كس به وظيفه خود در اين باره عمل نكند، آن نعمت ها را در معرض زوال و نابودى نهاده است.

امام على عليه السلام: اَقَلُّ ما يَجِبُ لِلْمُنْعِم اَنْ لايُعْصى بِنِعْمَتِهِ؛

كمترين وظيفه در برابر نعمت دهنده، آن است كه با نعمتش نافرمانى وى نشود.

امام على عليه السلام: اَ يُّهَا النّاسُ! فِى الاِْنْسانِ عَشْرَ خِصالٍ يُظْهِرُها لِسانُهُ: شاهِدٌ يُخْبِرُ عَنِ الضَّميرِ وَ حاكِمٌ يَفْصِلُ بَيْنَ الْخِطابِ وَ ناطِقٌ يُرَدُّ بِهِ الْجَوابُ وَ شافِعٌ يُدْرَكُ بِهِ الْحاجَةُ وَ واصِفٌ يُعْرَفُ بِهِ الاَْشْياءُ وَ اَميرٌ يَاْمُرُ بِالْحَسَنِ وَ واعِظٌ يَنْهى عَنِ الْقَبيحِ وَ مُعِزٌّ تُسَكَّنُ بِهِ الاَْحْزانُ وَ حاضِرٌ تُجْلى بِهِ الضَّغائِنُ وَ مونِقٌ تَلْتَذُّ بِهِ الاَْسْماعُ؛

اى مردم! انسان ده خصلت دارد كه زبان او آنها را آشكار مى سازد: زبان، گواهى است كه از درون خبر مى دهد. داورى است، كه به دعواها خاتمه مى دهد. گويايى است كه به وسيله آن به پرسش ها پاسخ داده مى شود. واسطه اى است كه با آن حاجت برآورده مى شود. وصف كننده اى است كه با آن اشيا شناخته مى شود. فرماندهى است كه به نيكى فرمان مى دهد. پنددهنده اى است كه از زشتى باز مى دارد. تسليت دهنده اى است كه غم ها با آن آرامش مى يابد. حاضرى است كه با آن كينه ها برطرف مى شود و دلربايى است كه گوش ها با آن از لذّت برخوردار مى شوند.

امام على عليه السلام: وَ عَنْ ذلِكَ ما حَرَسَ اللّه ُ عِبادَهُ الْمُؤْمِنينَ بِالصَّلَواتِ وَ الزَّكَواتِ وَ مُجاهَدَةِ الصِّيامِ فِى الاَْيّامِ الْمَفْروضاتِ تَسْكينا لاَِطْرافِهِمْ وَ تَخْشيعا لاَِبْصارِهِمْ وَ تَذْليلاً لِنُفوسِهِمْ وَ تَخْفيضا لِقُلُوبِهِمْ وَ اِذْهابا لِلْخُيَلاءِ عَنْهُمْ ... اُنْظُروا اِلى ما فى هذِهِ الاَْفْعالِ مِن قَمْعِ نَواجِمِ الْفَخْرِ وَ قَدْعِ طَوالِعِ الْكِبْرِ؛

از اين جاست كه خداوند، بندگان مؤمن خود را به وسيله نمازها و زكات ها و جدّيت در روزه دارى در روزهاى واجب، نگهبانى مى كند؛ زيرا كه اين امور باعث آرام شدن اعضا و جوارح و خشوع ديدگان و فروتنى جان ها و خضوع دل ها و بيرون راندن كبر و نخوت از وجود آنان مى شود ... بنگريد، كه اين اعمال چگونه نمودهاى فخرفروشى را در هم مى شكند و آثار و نشانه هاى تكبّر را مى زدايد!