الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ و قَد مَرَّ بقَتْلى الخَوارجِ ـ : بُؤْسا لَكُم ! لَقد ضَرَّكُم مَن غَرَّكُم . فقيلَ لَهُ : مَن غَرَّهُم يا أميرَ المؤمنينَ ؟ فقالَ : الشَّيطانُ المُضِلُّ ، و الأنْفُسُ الأمّارَةُ بالسُّوءِ ، غَرَّتْهُم بالأمانيِّ ، و فَسَحَتْ لَهُم ، بِالمَعاصي، و وَعَدَتْهُم الإظْهارَ ، فاقْتَحَمَتْ بهِم النّارَ .
امام على عليه السلام ـ در هنگام عبور از جنازه خوارج ـ فرمود : بدا به حال شما! آن كس كه فريبتان داد به شما زيان رساند. عرض شد: اى امير مؤمنان! چه كسى فريبشان داد ؟ فرمود : شيطان گمراه كننده و نفس فرمان دهنده به بدى؛ به آرزوهاى خام فريبشان داد و ميدان گناهان را بر آنان فراخ گردانيد و به آنان وعده پيروزى داد و آن گاه آنان را در كام آتش فرو برد .
عنه عليه السلام : أيُّها النّاسُ ، فإنّي فَقَأْتُ عَينَ الفِتنَةِ ، و لَم يَكُن لِيَجْتَرِئَ علَيها أحَدٌ غَيري بَعدَ أنْ ماجَ غَيْهَبُها (ظُلْمَتُها) ، و اشْتَدَّ كَلَبُها .
امام على عليه السلام : اى مردم ! من چشم فتنه را در آوردم، در زمانى كه تاريكيش موج مى زد و هارى و سختى آن اوج گرفته بود و كسى جز من جرأت دفع آن را نداشت .
عنه عليه السلام ـ لَمّا قُتلَ الخوارِجُ فقيلَ لَهُ : يا أميرَ المؤمنينَ، هَلكَ القَومُ بأجْمَعِهِم ـ : كَلاّ و اللّه ِ، إنَّهُم نُطَفٌ في أصْلابِ الرِّجالِ
و قَراراتِ النّساءِ ، كُلَّما نَجَمَ مِنهُم قَرْنٌ قُطِعَ ، حتّى يكونَ آخِرُهُم لُصوصا سَلاّبِينَ .
امام على عليه السلام ـ آن گاه كه خوارج كشته شدند و به ايشان عرض شد : اى امير مؤمنان! اين جماعت همه نابود شدند . فرمود : هرگز ، به خدا قسم كه آنها نطفه هايى در پشت مردان و زهدانهاى زنان هستند . هر گاه شاخى از آنان برويد ، قطع گردد تا اين كه سرانجام از آنان عده اى راهزن و دزد بر جاى ماند .
الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ و قد سَمِعَ رجُلاً يَسُبُّ الخوارِجَ ـ : لا تَسُبُّوا الخوارِجَ ، إنْ كانوا خالَفوا إماما عادِلاً أو جَماعَةً فقاتِلوهُم ، فإنَّكُم تُؤْجَرونَ في ذلكَ . و إنْ خالَفوا إماما جائرا فلا تُقاتِلوهُم ، فإنّ لَهُم بذلكَ مَقالاً .
امام على عليه السلام ـ وقتى شنيد كه كسى خوارج را دشنام مى دهد ـ فرمود : خوارج را دشنام ندهيد ؛ اگر با پيشواى عادل يا جماعت مسلمانان از راه مخالفت در آمدند ، با آنان بجنگيد، كه براى اين كار پاداش مى بريد . اما اگر با پيشوايى ستمگر مخالفت كردند [در كنار ستمگر] با ايشان نجنگيد ؛ زيرا براى كار خود دليلى دارند .
عنه عليه السلام ـ و قد ذُكِرَتِ الخوارِجُ فسَبُّوهُم ـ : أمّا إذا خَرَجوا .
على إمامِ هُدىً فسُبُّوهُم ، و أمّا إذا خَرَجوا على إمامِ ضَلالَةٍ فلا
تَسُبُّوهُم ، فإنّ لَهُم بذلكَ مَقالاً .
امام على عليه السلام ـ [وقتى] در جمعى سخن از خوارج به ميان آمد و آنان خوارج را دشنام دادند ـ فرمود : اگر در برابر پيشواى هدايتگر قد علم كردند دشنامشان دهيد، اما اگر بر ضدّ پيشواى ستمگر شوريدند، دشنامشان ندهيد؛ زيرا براى اين كار خود دليلى دارند.
امام على عليه السلام : كسى كه از نفس خود حساب بكشد، سود برد و هر كه از آن غافل ماند، زيان كند .
عنه عليه السلام ـ فيما كَتبَ إلى مُعاويَةَ ـ : فنَفْسَكَ نَفْسَكَ ، فَقَد بَيّنَ اللّه ُ لكَ سبيلَكَ ، و حيثُ تَناهَتْ بكَ اُمورُكَ ، فقد أجْرَيْتَ إلى غايةِ
خُسْرٍ ، و مَحَلّةِ كُفْرٍ .
امام على عليه السلام ـ در نامه اى به معاويه ـ نوشت : خويشتن را درياب ، خويشتن را درياب كه خداوند راه تو را برايت روشن كرده است، و تا همين جا كه پيش رفته اى، به نهايتِ زيان كارى و جايگاه كفر و نافرمانى تاخته اى .
عنه عليه السلام : مَن قَصّرَ في أيّامِ أمَلِهِ قَبْلَ حُضورِ أجَلِهِ فقد خَسِرَ عَمَلَهُ و ضَرَّهُ أجَلُهُ .
امام على عليه السلام : آن كس كه در روزهاى اميدش [به عمل ]و پيش از فرا رسيدن اجلش كوتاهى كند، زيانكار باشد و اجلش به او ضرر زند .
امام على عليه السلام : بسا كوشايى كه كار را تباه مى كند و بسا زحمتكشى كه زيان مى بيند.