امير المؤمنين عليه السلام از جايى عبور مى كردند كه ديدند دخترى از قصّاب، گوشت خريده است و مى گويد: سنگين تر بِكِش. امير المؤمنين عليه السلام به قصّاب فرمودند: بيشتر بده؛ چرا كه اين كار، بركت [دارايى ات] را بيشتر مى كند.
ابو بصير مى گويد: امام صادق عليه السلام فرمودند: هيچ چيزى نيست كه حَدّ و نهايتى نداشته باشد. عرض كردم: فدايت شوم! حَدّ و نهايتِ توكّل چيست؟ فرمودند: يقين. عرض كردم: حَدّ و نهايت يقين چيست؟ فرمودند: اين كه جز خدا، از كسى و چيزى نترسى.
به راستى، اگر ربا حلال بود، مردم تجارت و تلاش براى معاش را رها مى كردند. به همين دليل خداوند ربا را حرام كرد تا مردم از حرام به حلال و تجارت و خريد و فروش رو بياورند و به يكديگر قرض بدهند.
مردى از امام صادق عليه السلام درباره آيه «خداوند ربا را نابود مى كند و صدقات را افزايش مى دهد» سؤال كرد و گفت: گاه كسى را مى بينم كه ربا مى خورد و با اين حال ثروتش زياد مى شود؟ حضرت فرمودند: كدام نابودى، نابود كننده تر از يك درهم ربا كه دين را نابود مى كند. كه اگر توبه هم كند ثروتش از دست مى رود و فقير مى شود.
درباره آيه «و كسانى كه از لَغْو، روى مى گردانند» فرمودند: يعنى كسى درباره تو حرف نادرستى ببافد، يا چيزى را كه در تو نيست به تو نسبت بدهد و تو به خاطر خدا، از او روى بگردانى. در روايتى ديگر آمده است: مقصود از لغو، ساز و آواز و كارهاى غفلت آور است.
در پاسخ به سؤال مُفَضَّل از علّت تحريم شراب فرمودند: خداوند، شراب را به علت تأثير بد و فسادى كه به وجود مى آورد حرام كرد؛ زيرا شراب خوار دچار رَعْشه مى شود، نورانيت دلش از بين مى رود، مردانگى و مروّت را از دست مى دهد، بر ارتكاب كارهاى حرام و خونريزى و زنا، گستاخ و بى پروا مى شود و در حال مستى و بى عقلى، هيچ بعيد نيست كه به محارم خود نيز تجاوز كند. شراب، براى شراب خوار، جز شرّ و بدى به همراه ندارد.
شبى كه پيامبر صلي الله عليه و آله به معراج برده شد، وقت نماز رسيد. پس جبرئيل، اذان و اقامه گفت و سپس عرض كرد: اى محمّد! [براى امامت نمازْ] پيش برو. پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمودند: تو پيش برو، اى جبرئيل! جبرئيل گفت: از آن زمان كه به ما دستور داده شد بر آدمْ سجده كنيم، خود را بر آدميان، مقدّم نمى داريم.
در پاسخ به اين سؤالِ عبد اللّه بن سنان كه: فرشتگان بهترند يا آدميان؟ فرمودند: امير المؤمنين على ابن ابى طالب عليه السلام فرموده است: خداوند در فرشتگان، عقل تنها نهاده است، بدون خواهش نفسانى و در حيوانات، ميل و خواهش نهاده است و عقل ننهاده، و در بنى آدم، هر دو را نهاده است. آن كس كه عقلش بر خواهشش چيره آيد، از فرشتگان برتر است و هر كس خواهشش بر عقلش غالب گردد، از حيوانات، پايين تر است.
