الإمامُ عليٌّ عليه السلام : إذا كانَ الرِّفقُ خُرْقا كانَ الخُرقُ رِفقا ، ربّما كانَ الدَّواءُ داءً و الداءُ دَواءً .
امام على عليه السلام : هرگاه به جاى ملايمت خشونت لازم باشد ، خشونت [عين ]ملايمت است ، بسا دارو كه [مايه] درد و بيمارى باشد و بسا درد و بيمارى كه خود دارو باشد .
الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ في دعاءٍ عَلَّمَهُ لِكُميلٍ ـ : فَأسألُكَ بالقُدرَةِ التي قَدَّرتَها ··· أن تَهَبَ لي في هذهِ اللَّيلةِ و في هذِهِ الساعةِ كُلَّ جُرمٍ أجرَمتُهُ ··· و كُلَّ سَيِّئَةٍ أمَرتَ بإثباتِها الكِرامَ الكاتِبِينَ ، الذين وَكَّلتَهُم بحِفظِ ما يكونُ مِنّي ، و جَعَلتَهُم شُهُودا عَلَيَّ مَع جَوارِحِي ، و كُنتَ أنتَ الرَّقيبَ عَلَيَّ مِن وَرائهِم، و الشاهِدَ لِما خَفِيَ عَنهُم .
امام على عليه السلام ـ در دعايى كه به كميل تعليم داد ـ فرمود : به آن قدرتى كه مقدّر كرده اى . . . از تو مسئلت دارم كه هر جرمى را كه تا اين شب و اين لحظه مرتكب شده ام بر من ببخشايى . . . و نيز هر گناهى را كه به كرام الكاتبين (آن نويسندگان بزرگوار) فرموده اى آن را ثبت كنند و آنها را به حفظ اعمال من گماشته اى و همراه جوارح من ، شاهد بر من قرارشان داده اى و در وراى همه آنها، تو خود نيز ناظر بر من و شاهد آنچه از نگاه آنها مخفى مانده، بوده اى .
الإمامُ عليٌّ عليه السلام : اِعلَمُوا عِبادَ اللّه ِ أَنَّ علَيكُم رَصَدا مِن أنفُسِكُم ، و عُيُونا من جَوارِحِكُم ، و حُفَّاظَ صِدْقٍ يَحفَظُونَ أعمالَكُم ، و عَدَدَ أنفاسِكم ، لا تَستُرُكُم مِنهُم ظُلمَةُ لَيلٍ داجٍ ، و لا يُكِنُّكُم مِنهُم بابٌ ذو رِتاجٍ .
امام على عليه السلام : بدانيد اى بندگان خدا كه ديده بانانى از وجود شما و جاسوسانى از اعضاى بدن شما و نگهبانان صادقى بر شما گماشته شده اند كه اعمال شما و شمار نَفَسهايتان را ثبت مى كنند . نه سياهى شب تار [اعمال] شما را از ديد آنها پوشيده مى دارد و نه دروازه محكم و بسته ، شما را از آنان مخفى مى كند .
عنه عليه السلام : لا تَقطَعُوا نَهارَكم بكذا و كذا ، و فَعَلْنا كذا و كذا ، فإنَّ مَعكُم حَفَظَةً يُحصُونَ علَيكُم و علَينا .
امام على عليه السلام : روزِ خود را به سخنان و رفتارهاى بيهوده مگذرانيد ؛ زيرا شما را نگهبانانى است كه [رفتار و گفتار ]شما و ما را شماره (ثبت) مى كنند .
الإمامُ عليٌّ عليه السلام : اِجعَلْ مِن نفسِكَ على نفسِكَ رَقيبا ، و اجعَلْ لاِخِرَتِكَ مِن دُنياك نَصيبا .
امام على عليه السلام : از خود مراقبى بر خود بگمار ، و از دنياى خويش براى آخرتت بهره اى برگير .
عنه عليه السلام : يَنبَغِي أن يكونَ الرجُلُ مُهَيمِنا عَلى نَفسِهِ ، مُراقِبا قَلبَهُ حافِظا لِسانَهُ .
امام على عليه السلام : سزاوار است كه آدمى نگهبان نفس خود و مراقب دل و نگه دار زبان خويش باشد .
امام على عليه السلام : خوشا كسى كه پروردگارش را در نظر داشته باشد و از گناه خويش بترسد .
عنه عليه السلام : رَحِمَ اللّه ُ امرأً راقَبَ رَبَّهُ ، و تَنكَّبَ ذَنبَهُ ، و كابَرَ هَواهُ ، و كَذَّبَ مُناهُ ، امرَأً أزَمَّ نفسَهُ مِنَ التَّقوى بزِمامٍ ··· دائمَ الفِكَرِ ،
طويلَ السَّهَرِ ، عَزوفا عنِ الدنيا ··· قد وَقَرَ قَلبَهُ ذِكرُ المَعادِ ، و طَوى مِهادَهُ ، و هَجَرَ وسادَهُ ، مُنتَصِبا على أطرافِهِ ··· خَشُوعٌ في السِّرِّ لربِّهِ ، لَدَمعُهُ صَبِيبٌ ، و لَقَلبُهُ وَجِيبٌ ··· راضيا بالكَفافِ مِن أمرِهِ ، يُظهِرُ دُونَ ما يَكتُمُ ، و يَكتَفِي بأقَلَّ مِمّا يَعلَمُ .
امام على عليه السلام : خدا رحمت كند كسى را كه پروردگار خويش را در نظر آرد و از گناه روى گرداند و با هواىِ نفس خود بستيزد و آرزوهايش را دروغ شمارد [و بدانها دل مبندد] و نفس خود را با مهار تقوا لجام كند . . . و پيوسته بينديشد ، زياد شب زنده دارى كند ، از دنيا دل بركَنَد . . . ياد معاد دل او را آرام و استوار گرداند و بستر خود را بر چيند و بالينش را رها كند و [براى عبادت ]برخيزد . . . در نهان در برابر پروردگارش خاشع باشد ، اشكش ريزان و دلش ترسان باشد . . . به كفاف زندگى اش خرسند باشد ، آنچه آشكار مى كند، كمتر باشد از آنچه در دل دارد و به كمتر از آنچه مى داند بسنده كند .
عنه عليه السلام : رَحِمَ اللّه ُ امرَأً (عَبدا) سَمِعَ حُكْما فَوَعى ، و دُعِيَ إلى رَشادٍ فَدَنا ، و أخَذَ بِحُجْزَةِ هادٍ فَنَجا ، راقَبَ رَبَّهُ ، و خافَ ذَنبَهُ .
امام على عليه السلام : خدا رحمت كند كسى (بنده اى) را كه سخن حكيمانه اى بشنود و پذيرايش شود، و به راه راست فرا خوانده شود و به آن نزديك گردد و كمربند راهنمايى را بگيرد و نجات يابد ، پروردگارش را در نظر داشته باشد و از گناه خويش بترسد .
الإمامُ عليٌّ عليه السلام : ألا إنَّ الأيّامَ ثلاثةٌ : يَومٌ مَضى لا تَرجُوهُ ، و يَومٌ بَقِيَ لا بُدَّ مِنهُ ، و يَومٌ يَأتِي لا تَأمَنُهُ ، فالأمسُ مَوعِظةٌ ، و اليَومُ غَنيمَةٌ ، و غَدٌ لا تَدرِي مَن أهلُهُ .
امام على عليه السلام : هان! روزها سه گونه اند : روزى كه گذشته و اميدى به آن ندارى و روزى كه مانده (زمان حال) و گريزى از آن نيست و روزى كه مى آيد و به آن اطمينان ندارى . ديروز، پند و موعظه بود و امروز، غنيمت است و فردا را نمى دانى از آنِ كيست .